(VTC News) - số đông cuộc gặp mặt riêng thân ông Lê Đức Thọ cùng ông H.Kissinger hết sức đặc biệt, có chân thành và ý nghĩa quan trọng trong đàm phán họp báo hội nghị Paris.
PGS, TS Nguyễn mạnh khỏe Hà, nguyên Viện trưởng Viện lịch sử dân tộc Đảng (Học viện chính trị giang sơn Hồ Chí Minh) nhắc lại những chi tiết sống đụng trong hoạt động ngoại giao của ông Lê Đức thọ trong thảo luận Paris để ngừng chiến tranh, lập lại độc lập ở Việt Nam.
Bạn đang xem: Nhà ngoại giao lê đức thọ
Cố vấn Lê Đức thọ và vậy vấn đặc biệt của Tổng thống Mỹ, ts Henry Kissinger, nhì người tạo ra những lịch sử một thời ngoại giao về cuộc chiến tranh bởi vì Mỹ tạo ra tại Việt Nam. (Ảnh tư liệu)
Bộ trưởng Xuân Thủy - Trưởng đoàn việt nam Dân nhà Cộng hòa là người dân có cuộc gặp gỡ gỡ riêng trước tiên với ông H. Kissinger - núm vấn an ninh Quốc gia cùng là bộ trưởng liên nghành Bộ ngoại giao Mỹ. Việc ông R. Nixon cn vật có trọng trách cao như H. Kissinger đến đối thoại cho biết thêm Mỹ mong ước đưa cuộc thương lượng vào thực chất.
Sau đó, Đảng ta quyết định cử ông Lê Đức lâu - Ủy viên Bộ bao gồm trị, trưởng ban tổ chức TW, fan kiên định, thông minh, quyết đoán - gặp mặt gỡ H. Kissinger. Nguyên nhân có cuộc gặp gỡ sản phẩm hai giữa ông Lê Đức Thọ và H. Kissinger là để Mỹ biết được họ rất quý trọng cuộc đàm phán, đề nghị đã cử bạn có trọng trách sang đàm phán.
Các cuộc gặp mặt gỡ phổ biến giữa bốn bên không giải quyết và xử lý được vấn đề. Đó bởi vì quan điểm những bên đưa ra phần đông là đk tiên quyết. Còn trong số cuộc gặp gỡ riêng, đối thoại mang tính chất chất trực tiếp thắn, hoàn toàn có thể nêu toàn bộ các vụ việc mà ko công khai. Bởi thế, cuộc gặp giữa ông Lê Đức Thọ với H. Kissinger mang tính chất thực chất.
“Mắng” với “dạy” đối phương ngay bên trên bàn đàm phán
PGS.TS Nguyễn to gan Hà.
- Những sự thay đổi nào tại hội đàm công khai minh bạch sau một trong những cuộc gặp riêng như thế, thưa ông?
Trong cuộc bàn bạc Hiệp định Paris, theo tôi nghiên cứu, tất cả hai vấn đề không nhỏ nổi lên.
Thứ nhất, họ yêu ước quân chiến đấu Mỹ và những nước đồng minh của Mỹ rút khỏi miền nam Việt Nam. Vấn đề còn lại của cha bên, thực chất là của người việt nam với nhau nên bạn cũng có thể tự giải quyết. Phía Mỹ lập luận vn Dân chủ Cộng hòa là một tổ quốc nhưng lại mang quân vào việt nam Cộng hòa, đòi việt nam Dân chủ Cộng hòa bắt buộc rút quân.
Hai ông Xuân Thủy cùng Lê Đức Thọ mang đến rằng, lập luận của Mỹ không tồn tại cơ sở. Việt nam là một tổ quốc thống nhất, hiệp định Giơnevơ 1954 phân chia vĩ tuyến 17 thành giới tuyến quân sự tạm thời. Việc đặt giới đường quân sự trong thời điểm tạm thời giúp nhì miền từ thời điểm năm 1954 mang lại 1956 thảo luận với nhau, tiến hành tổng tuyển chọn cử thống nhất đất nước. Rõ ràng, hiệp định sẽ chỉ rõ vấn đề ở vĩ con đường 17, song phía Mỹ cố ý biến ranh mãnh giới quân sự trong thời điểm tạm thời thành ranh mãnh giới quốc gia. Bởi vì vậy, người vn phải đưa lực lượng vào giúp khu vực miền nam đánh đuổi kẻ xâm lược. Họ kiên trì ý kiến đó.
Sau khi lên làm cho Tổng thống tháng 1/1969, ông R. Nixon đặt ra chiến lược “Việt nam hóa chiến tranh”, rút dần quân Mỹ về nước. Đó là lời hứa của ông R. Nixon lúc vận động bầu cử Tổng thống và đây là điều fan dân Mỹ cần. Đến thời đặc điểm này nếu chúng ta không đấu tranh, Mỹ cũng biến thành rút quân, bởi vì Mỹ phân biệt cho dù có 50 vạn quân hay 70 vạn quân cũng không giải quyết được vấn đề nước ta bằng quân sự. Mỹ đang đề nghị bọn họ đàm phán ko điều kiện, và chúng ta chấp thuận. Điều đó đánh dấu quá trình Mỹ quăng quật rơi nước ta Cộng hòa.
Vấn đề to thứ nhị là, họ yêu ước Mỹ và những nước công nhận, kính trọng độc lập, thống nhất độc lập và toàn diện lãnh thổ Việt Nam. Giả dụ Mỹ thừa nhận sự việc này tức Mỹ vượt nhận nước ta là một giang sơn thống nhất.
Sau này, hai vấn đề lớn đó bọn họ đều đạt được. Nhưng hiện đại thực chất gần như nằm trong những cuộc chạm chán riêng. Điều 1 ghi, Mỹ và những nước không giống công nhận, tôn kính độc lập, thống nhất tự do toàn vẹn lãnh thổ vn như trong hiệp định Giơnevơ năm 1954. Điều 5, Mỹ và quân những nước liên minh của Mỹ cam kết rút khỏi miền nam bộ trong vòng 60 ngày kể từ thời điểm Hiệp định bao gồm hiệu lực.
- Ông Lê Đức thọ đã tạo nên nhiều ấn tượng ngoại giao trong quy trình đàm phán cho họp báo hội nghị Paris, thưa ông?
Có một mẩu chuyện tôi tận mắt chứng kiến trực tiếp, năm 2010 tôi sang Mỹ tham dự tiệc thảo về chiến tranh nước ta tại cỗ Ngoại giao Mỹ. Hội ngôi trường được chia thành ba khối ghế, khối ghế đầu tiên H. Kissinger ngồi. Lúc thấy công ty chúng tôi đi vào, H. Kissinger chống hai tay, đứng dậy, tiến đến hợp tác đoàn Việt Nam. Năm đó, ông sẽ 88 tuổi. Dịp đó cửa hàng chúng tôi đề nghị H. Kissinger chụp ảnh cùng, ông cực kỳ vui vẻ, kéo tôi vào đứng cạnh. Sau thời điểm chụp ảnh, H. Kissinger chỉ tay cười cợt nói, ông Lê Đức Thọ làm tôi già cấp tốc như này. Chúng tôi ngạc nhiên, không hiểu biết tại sao ông ấy lại nói “ông Lê Đức Thọ làm cho tôi già cấp tốc như này”.
Ban tổ chức triển khai hội thảo mời H. Kissinger hiểu tham luận về họp báo hội nghị Paris. H. Kissinger đọc đôi mươi phút, dành 40 phút vấn đáp câu hỏi. Tôi hỏi H. Kissinger 2 câu: “Thứ nhất, xin ngài cho thấy thêm vai trò của ngài trong cuộc ném bom 12 sớm hôm năm 1972?; lắp thêm hai, thời gian ngài chụp hình ảnh cùng công ty chúng tôi ngài gồm chỉ vào vào mặt nói là, ông Lê Đức Thọ có tác dụng tôi già nhanh như vậy này, là gắng nào?”.
Câu thứ nhất H. Kissinger tránh ko trả lời, vì chưng ông biết phía ta hỏi trực diện vì thế thì chủ yếu ta đã bao gồm câu trả lời. Bên trên thực tế, ông có vai trò rất lớn trong cuộc ném bom 12 đêm ngày năm 1972. Câu hỏi thứ nhị ông vấn đáp rất kỹ, cho biết ông thao tác với Lê Đức thọ mấy năm liền, có rất nhiều cuộc gặp gỡ riêng và cảm thấy Lê Đức thọ là con bạn rất kiên định, thông minh. H. Kissinger nói ông Lê Đức Thọ rộng ông 11 tuổi yêu cầu hay mắng ông.
H. Kissinger nhắc tới cuộc chạm mặt riêng thân hai ông. Gần như cuộc gặp mặt đó 2 bên có phiên dịch riêng do không thể tin tưởng đối phương, nếu như chỉ sử dụng một phiên dịch gồm khi dịch sai phải phải tất cả phiên dịch đối chứng. Từng cuộc gặp gỡ riêng của nhị ông thường kéo dài 45 phút. Trong một cuộc gặp riêng, ông Lê Đức Thọ đứng lên nói trước. Ông nói về lịch sử dân tộc chống nước ngoài xâm của dân tộc Việt Nam. Khi chỉ còn 5 phút, ông H. Kissinger giơ tay kiến nghị không nói nữa. Ông chỉ đồng hồ, nói: “Thưa ngài hiện nay chỉ còn 5 phút, ngừng cuộc họp, cửa xuất hiện là có báo chí chờ sẵn, họ đang hỏi là lúc này các ngài đạt được thỏa thuận hợp tác gì. Theo ngài, chúng ta nên nói như vậy nào?”. Ông thọ trả lời: “Có gì đâu, ông cứ vấn đáp tôi giảng đến ông về lịch sử chống ngoại xâm của Việt Nam”.
H. Kissinger bằng lòng ông Lê Đức Thọ ko được đào tạo và huấn luyện về ngoại giao nhưng là một trong những nhà ngoại giao lão luyện, rất kiên cường và kiên định với kim chỉ nam của mình. H. Kissinger siêu kính trọng ông Lê Đức Thọ cần dùng cụm từ ông Lê Đức thọ “mắng tôi”. Qua đó, bọn họ biết được ông Lê Đức lâu rất kiên trì và thông minh. Ông Lê Đức Thọ phạt hiện, chưng bỏ những vụ việc H. Kissinger cài đặt cắm vào đối thoại, chỉ có vấn đề hữu dụng cho việt nam ông new chấp nhận.
Cuộc họp bắt đầu, ông Lê Đức thọ chỉ vào phương diện H. Kissinger, nói: “Ông làm phản tôi. Tôi với ông thỏa thuận hợp tác về xin chủ ý lãnh đạo hai nước rồi sang họp tiếp. Nhưng tôi về nước được 4 giờ thì ông ném bom lên đầu tôi, ông phản bội tôi, như thế là đần ngốc, dại dột ngốc, dở hơi ngốc”. lúc phiên dịch viên dịch lại, H. Kissinger lập tức giơ tay ý kiến đề xuất ông Lê Đức Thọ ko dùng những tính tự như vậy.
Câu chuyện này biểu đạt tính phương pháp cương trực, thẳng thắn của ông Lê Đức Thọ. Bởi vì trong lúc ông Lê Đức lâu về report ông Lê Duẩn, toàn bộ đều được thông qua và được hối thúc trở về sớm hiệp thương với Mỹ, cam kết kết hiệp định. Cơ mà lúc ông Lê Đức lâu định quay trở lại Paris thì Hà Nội đã bị Mỹ ném bom.
- Sau hội nghị ở Paris, hai ông Lê Đức Thọ và H. Kissinger được đề cử giải Nobel Hòa bình. Tuy nhiên, ông Lê Đức lâu từ chối. Điều này được ghi cầm cố nào trong các tài liệu phân tích về lịch sử dân tộc Đảng?
Báo chí trong và không tính nước đưa tin, Ủy ban giải thưởng Nobel quyết định khuyến mãi ngay giải thưởng Nobel tự do cho 2 người dân có công lớn nhất trong hiệp nghị Paris là Lê Đức Thọ và H. Kissinger. Mặc dù nhiên, ông Lê Đức lâu đã lắc đầu vì mang lại rằng, đây không hẳn là công tích của cá nhân ông nhưng mà là của toàn cục dân tộc Việt Nam. Ông cùng mọi fan chiến đấu vị hòa bình, ko chiến đấu vị giải thưởng.
Trong sách lịch sử của họ không ghi chép thiết yếu thức vấn đề Lê Đức Thọ không đồng ý nhận giải Nobel độc lập mặc mặc dù đó là việc thực. Sau này tôi được biết, H. Kissinger cũng không được nhận giải thưởng này, vì chưng phía Ủy ban Giải thưởng độc lập quyết định tặng kèm chung cho hai bên, phần thưởng chia đôi. Một mặt không nhận, bên sót lại H. Kissinger nhận thì không đúng, đề nghị ông quyết định không nhấn giải.
Sau này, H. Kissinger lịch sự thăm Hà Nội. Thiết yếu ông Lê Đức Thọ đã đón H. Kissinger và gửi ông mang đến Bảo tàng lịch sử Việt Nam. Họ dừng lại trước bức trướng gồm in bài xích thơ “Nam quốc tổ quốc Nam đế cư/Tiệt nhiên phận định trên thiên thư/Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm/Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư”. tại đây, ông Lê Đức lâu dịch bài xích thơ này đến H. Kissinger hiểu. Lúc nghe xong, ông H. Kissinger nói rằng, đây chính là điều 1 trong các Hiệp định Paris (Hoa Kỳ và các nước tôn trọng độc lập độc lập thống duy nhất và trọn vẹn lãnh thổ vn như hiệp định Giơnevơ 1954 sẽ công nhận). Đến đây, chúng ta nhận ra được thái độ H. Kissinger đã nhũn nhặn lúc ông comment một phương pháp rất tích cực, đấy là điều 1 của hiệp nghị Paris.
Xem thêm: Xem Phim Người Đàn Ông Đến Từ Xích Đạo (Man From The Equator)
Những bài học quý báu
- Theo ông, mặt đường lối tranh đấu ngoại giao của Đảng, của chưng Hồ diễn tả thế như thế nào qua dàn xếp Paris?
Đường lối chiến đấu ngoại giao được Đảng ta tính toán cân xứng bối cảnh, nhấn mạnh vấn đề phải giành thành công ở trên chiến trường. Ở trên chiến trường không giành được lợi thế thì bên trên bàn hội nghị họ cũng cần thiết giành được. Nghĩa là chiến đấu vũ trang, quân sự chiến lược đóng vai trò quyết định chiến thắng trên bàn đàm phán.
Cuộc dàn xếp Paris rất quan trọng đặc biệt so với Giơnevơ, tuy vậy cả nhì đều kết hợp quân sự với nước ngoài giao. Đoàn hiệp thương của ông Phạm Văn Đồng mang đến Giơnevơ cùng với vị cầm của bạn chiến thắng, đánh thắng trận Điện Biên đậy và bàn bạc với Pháp ký kết hiệp định Giơnevơ. Mà lại trong chống chiến chống mỹ năm 1968, tức thì sau cuộc Tổng tiến công nổi lên Mậu Thân, Tổng thống L. Johnson chuyển ra ý kiến đề nghị đàm phán không điều kiện bất kể lúc nào, bất cứ ở đâu, bất cứ cấp nào. Dịp này, bọn họ hiểu lời kiến nghị của ông L. Johnson mang tính thực chất và đồng ý.
Năm 1968 là năm thai cử Tổng thống Mỹ, họ tiến hành Tổng đánh Mậu Thân. Sau Mậu Thân ta tổn thất nhiều lực lượng, mất đất, mất dân bắt buộc chỉ duy trì đàm phán ở tại mức nhất định. Năm 1972, liên tục bầu cử Tổng thống Mỹ, ông R. Nixon mong muốn ứng cử, tái cử nhiệm kỳ 2, bọn họ tiến hành tổng tiến công chiến lược. Tức là Đảng ta luôn luôn nhận định rằng phải có vận động quân sự với các vố chí tử so với Mỹ để giành điểm mạnh đàm phán.
Đến năm 1972, Mỹ nên ký hiệp nghị Paris, lần này do chúng ta chủ động, nhân nhượng. Họ xác định ông R. Nixon ước ao đắc cử nhiệm kỳ 2 thì phải giải quyết và xử lý vấn đề chiến tranh nước ta bằng vấn đề ký hiệp định. Họ chủ rượu cồn nhân nhượng. Rất nhiều nhân nhượng này bởi vì phía Mỹ kiến nghị cách phía trên 4 năm nhưng chúng ta không chấp nhận.
Lúc nhấn thấy bọn họ nhân nhượng, thống nhất ký kết hiệp định, Tổng thống R. Nixon lật lọng muốn bọn họ nhân nhượng thêm nhiều sự việc khác. Bọn họ không nhân nhượng, Mỹ để lại sự việc đòi ta rút quân. Trong những khi đó từ nửa năm 1971, Mỹ đang không đòi vn rút quân. Tổng thống R. Nixon quyết định tập kích đường không B-52 vào thành phố hà nội cuối năm 1972. Công dụng Mỹ thua trận cuộc, một lần nữa đề nghị vn ngồi vào hội đàm ký hiệp định. Tuy nhiên, chúng ta kiên định với ý thức không đổi so với ý kiến đề nghị trong bản dự thảo mon 10/1972.
Chủ trương của Đảng luôn luôn phối hợp quân sự ngoại giao, nhưng quân sự chiến lược đóng sứ mệnh quyết định. Nếu họ không thành công trong chiến dịch thành phố hà nội - Điện Biên che trên ko năm 1972, không phun rơi nhiều B-52 cuộc đàm phán sẽ khá gay go, có khi cần nhân nhượng tiếp. Nhưng chúng ta lại chiến thắng nên cuộc thảo luận Paris dẫn đến dòng kết gồm hậu như thế.
- Đường lối ngoại giao hiện thời của Nhà vn đã kế thừa và phát huy những bài học trong thương lượng Paris ra sao, thưa ông?
Đường lối nước ngoài giao của Đảng ta trong cuộc binh đao chống Mỹ linh thiêng hoạt, cân bằng được mối quan hệ giữa Liên Xô và trung quốc trong toàn cảnh hai nước đang mâu thuẫn gay gắt, nhằm hai nước tiếp tục viện trợ mang đến Việt Nam. Đây chính là cái tuyệt của mặt đường lối đối nước ngoài độc lập, tự chủ của Đảng ta.
Áp dụng kinh nghiệm trong phòng chiến chống mỹ vào mặt đường lối đối ngoại hiện nay, ngoài việc làm bạn với các nước, cân nặng bằng những mối quan hệ với các nước lớn là vấn đề quan trọng. Đảng ta đề ra chính sách quốc chống rất hòa bình với 4 không: không cho nước ngoài đặt địa thế căn cứ quân sự trên giang sơn Việt Nam; không thâm nhập vào đoàn kết quân sự; không links để chống giang sơn thứ ba; cam kết không áp dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ tình dục quốc tế. Có nghĩa là sử dụng cơ chế đối ngoại hòa bình, độc lập, ko lệ thuộc bất kỳ đất nước nào.
Tính từ năm 1986, Đảng ta đặt ra chủ trương làm bạn với tất cả các nước, hội nhập quốc tế. Việc vn được bầu vào Hội đồng Bảo an phối hợp quốc nhiệm kỳ 2020 - 2021 là dấu ấn thành công rất lớn trong nước ngoài giao. Hiện tại nay, bọn họ cân bởi được dục tình với những nước.
Ngoài việc cân đối chiến lược với những nước lớn, đi lại nhân dân trái đất ủng hộ sự nghiệp chính nghĩa là một kim chỉ nam khác. Bọn họ có độc lập, tự do trong tranh chấp quốc tế. Lấy một ví dụ như căng thẳng trên biển Đông, đường lối đối nước ngoài là đối thoại, ko đối đầu, khôn cùng cương quyết về mặt công ty quyền, giống hệt như chủ trương trước đó của chưng Hồ “Dĩ bất biến, ứng vạn biến”. không bao giờ thay đổi là gì? Là độc lập, tự do không sở hữu ra trao đổi. Còn ứng vạn đổi mới là các chiếc khác mang tính chất sách lược rất có thể thỏa thuận, trao đổi. Tôi thấy gớm nghiệm hoạt động ngoại giao trước đây, tốt nhất là từ hiệp nghị Paris, từ thời điểm cách đó 50 năm được Đảng ta đã vận dụng vào tình hình hiện thời rất thành công.
Một chủ trương đối ngoại khác, khi chúng ta có tiềm năng thì ngôn ngữ mới tất cả trọng lượng. Như lời chủ tịch Hồ Chí Minh nói, nếu chúng ta yếu thì họ chỉ là hình thức trong tay fan khác, nếu như không tự xây dựng thực lực thì ko thể gồm tiếng nói. Đấy là công ty trương rất hay, bọn họ phải thi công thực lực.
Tháng 5-1968, lúc đang đảm nhiệm vị trí Phó túng thư tw Cục miền Nam, quản trị Hồ Chí Minh cho gọi ông Lê Đức thọ về gấp thủ đô để chuẩn bị sang Paris làm nạm vấn thời thượng Đoàn đại biểu thiết yếu phủ việt nam Dân nhà Cộng hòa tại hội nghị Paris. Vào lá thư viết tay gửi Bộ bao gồm trị, quản trị Hồ Chí Minh ghi rõ: “…Anh Sáu (Lê Đức Thọ) đề nghị về tức thì (trước tháng 5-1968) nhằm tham gia phái đoàn ta đi gặp gỡ đại biểu Mỹ”.
Cuộc đấu trí với “bộ óc uyên thâm nước Mỹ”
Trưởng đoàn thảo luận của vn Dân công ty Cộng hòa lúc ấy là ông Xuân Thủy, song Cố vấn của đoàn Lê Đức Thọ bắt đầu là người lãnh đạo cùng truyền đạt chủ ý của Trung ương, của quản trị Hồ Chí Minh cũng giống như đưa ra các quyết định vào đàm phán.
Trước khi đoàn thương lượng lên đường, chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Đừng để đất nước mỹ bẽ bàng, chớ xúc phạm dân chúng Mỹ vì nước ta chỉ võ thuật với giới rứa quyền hiếu chiến của Mỹ, về hình thức quyết ko nhượng bộ song về phương thức thì “dĩ bất biến, ứng vạn biến”.
Cố vấn đoàn hiệp thương phía Mỹ là TS. H.Kissinger, một fan được xem như là bộ óc uyên bác của nước Mỹ tuy vậy đã phải xác định “đối thủ” Lê Đức Thọ: “Tôi có thể làm xuất sắc hơn nếu như đối lập trên bàn đàm phán chưa phải là ông Lê Đức Thọ!”.
Cuộc hội đàm ở Paris thiệt sự là trận chiến trí giữa việt nam Dân nhà Cộng hòa và phía Mỹ. Tương đối nhiều lần bạn Mỹ đã lật lọng và rất khó dàng đồng ý thua cuộc cũng tương tự không mong mỏi “bỏ rơi” cơ quan ban ngành Nguyễn Văn Thiệu. Bởi vì vậy, phía Mỹ nhiều lần trì hoãn hoặc đưa ra những yên cầu phi lý, cần thiết chấp nhận.
Để gây áp lực và buộc vn Dân nhà cộng hòa phải đồng ý ký kết hiệp nghị với mọi điều khoản bổ ích cho phía Mỹ và cơ chế Sài Gòn, Tổng thống Mỹ Nixon đang ra lệnh bắn phá miền bắc Việt Nam cuối năm 1972. Thua trận thảm hại trên bầu trời thủ đô hà nội đã buộc phía Mỹ nên xuống thang với đề nghị việt nam Dân nhà Cộng hòa ngồi vào bàn đàm phán.
“Nhà nước ngoài giao khổng lồ”
Với việc ký kết hiệp định Paris năm 1973, ông Lê Đức thọ được trao tặng ngay giải Nobel năm 1973 cùng rất Henry Kissinger, cơ mà ông lắc đầu nhận giải với lý do hòa bình vẫn không thực sự lập lại trên non sông Việt Nam.
Đồng chí Lê Đức Thọ, chũm vấn quan trọng đặc biệt của Đoàn đại biểu chính phủ vn Dân chủ Cộng hòa và cố kỉnh vấn đặc biệt của Tổng thống Mỹ, ts Henry Kissinger, sau buổi họp riêng cuối cùng trước khi ký kết Hiệp định Paris, xong chiến tranh, lập lại tự do ở vn (1-1973). Ảnh: TTXVN
Trả lời bỏng vấn phóng viên báo chí Hãng tin UPI (Mỹ) năm 1985, vắt vấn Lê Đức lâu đã giải thích rõ lý do ông không sở hữu và nhận giải Nobel tự do cùng Henry Kissinger: “… Mỹ thực hiện xâm lược giang sơn tôi 20 năm. Người kháng chiến chống mỹ giải phóng dân tộc và khiến cho Mỹ thất bại, giành hòa bình đưa tự do cho quốc gia và cho cả khu vực này là bọn chúng tôi. Bạn làm hòa bình là công ty chúng tôi chứ chưa hẳn Mỹ (…). Coi cửa hàng chúng tôi cũng như Mỹ. Điều đó là sai trái và tôi ko thể chấp nhận như vậy. Vày vậy, tôi đã không nhận phần thưởng Nobel!”.
Nguyên bộ trưởng liên nghành Ngoại giao Nguyễn Duy Niên reviews về ông Lê Đức Thọ: “Ông là bên ngoại giao khổng lồ. Ông to con ở chỗ đối phương đối thoại cùng với Lê Đức lâu là Kissinger, một học tập giả rất lớn của Mỹ thời đó. Cơ hội đó, Kissinger cực kỳ ngạo mạn, số đông tưởng rất có thể đè bẹp Lê Đức lâu nhưng cần yếu được. Ví như làm rứa nào nhằm thống độc nhất vô nhị được cùng với Mỹ về vấn đề Mỹ cần rút quân. Mỹ mong nếu Mỹ rút quân thì miền bắc bộ cũng nên rút quân khỏi miền Nam, đánh đồng như thế không thể được. Cuối cùng, ông Lê Đức Thọ đưa ra một công thức đó là sự việc quân đội nước ta ở lãnh thổ việt nam do các bên Việt Nam xử lý với nhau. Còn việc Mỹ rút quân là chuyện Mỹ cần rút. Tôi suy nghĩ trí tuệ của ông ở chỗ tìm một giải pháp đúng với công dụng của mình”…
Có các gắn bó với bí quyết mạng miền Nam Ông nhanh chóng tham gia bí quyết mạng trong các phong trào yêu nước truy vấn điệu đơn vị chí sĩ yêu thương nước Phan Chu Trinh. Ông là thành viên của Đông Dương cùng sản Đảng năm 1929. Mon 11-1930, Lê Đức lâu bị thực dân Pháp bắt, phán quyết 10 năm phạm nhân khổ sai, đày ra bên tù Côn Đảo. Tại đây, ông được cử làm túng thư chi bộ và Thường vụ đưa ra ủy đơn vị tù. Ngoài vấn đề bị giam giữ ở “địa ngục è cổ gian” Côn Đảo, Lê Đức lâu còn trải qua không ít năm bị kìm hãm ở những nhà lao Hà Nội, đánh La, Hòa Bình. Mon 9-1944, sau thời điểm thoát khỏi bên tù của thực dân Pháp, ông được tw Đảng giao phụ trách công tác làm việc khu an toàn của Trung ương, công tác tổ chức và đào tạo và huấn luyện cán bộ, tiếp nối được hướng đẫn là ủy viên trung ương Đảng và trực tiếp phụ trách Xứ ủy Bắc kỳ rồi được cử vào Ban hay vụ tw Đảng tháng 8-1945 và được giao phụ trách công tác tổ chức triển khai của Đảng. Năm 1948, ông Lê Đức Thọ thay mặt Trung ương Đảng gia nhập Đoàn đại biểu Đảng và chính phủ nước nhà vào miền nam công tác. Năm 1949, ông có tác dụng Phó túng thư Xứ ủy phái mạnh bộ. Tính từ lúc đó, ông đính thêm bó trực tiếp và phát triển thành nhà lãnh đạo chủ đạo của Đảng làm việc miền Nam. Trên cưng cửng vị Phó túng bấn thư Xứ ủy Nam bộ (năm 1949) và kế tiếp làm trưởng ban Tổ chức tw Cục miền nam bộ (từ 1949-1954), ông Lê Đức Thọ đính chặt với ngành tổ chức triển khai của Đảng. Tức thì từ hết sức sớm, ông đã suy nghĩ vai trò của công tác cán bộ so với sự nghiệp cách mạng. Vì chưng vậy, trong số những năm phụ trách công tác này sống miền Nam, Xứ ủy Nam bộ đã khôn xiết quan tâm chăm lo xây dựng kiện toàn máy bộ lãnh đạo, chỉ đạo của Xứ ủy, củng rứa và thành lập mới những ban chuyên môn, cử cán cỗ đi cơ sở để cầm tình hình. Ngay một trong những ngày phòng chiến khốc liệt ấy, Xứ ủy đang mở rất nhiều lớp bồi dưỡng cán bộ, nhất là đã tạo Trường Đảng ngôi trường Chinh để huấn luyện cán bộ. Sau này, trong đao binh chống Mỹ, ông lại được cử vào khu vực miền nam sau cuộc Tổng đánh Tết Mậu Thân năm 1968 để đảm nhiệm nhiệm vụ Phó túng thiếu thư tw Cục miền Nam. Vào Tổng tiến công, nổi dậy ngày xuân năm 1975, ông liên tiếp được Bộ chủ yếu trị giao trọng trách làm thay mặt của Bộ chính trị chỉ huy Chiến dịch hcm lịch sử. |