Dân Tộc Duy Ngô Nhĩ - Những Điều Chưa Biết Về Tộc Người Duy Ngô Nhĩ

Tàn tích văn hóa Duy Ngô Nhĩ được triệu tập trong những bộ sưu tầm lớn tại các bảo tàng làm việc Berlin, London, Paris, Tokyo, Sankt - Peterburg cùng New Delhi. Thời điểm cuối thế kỷ XIX, thời điểm đầu thế kỷ XX, những chuyến thám hiểm công nghệ và khảo cổ được triển khai tại khu vực Tân cương trên tuyến phố tơ lụa tò mò ra rất nhiều đền thờ trong hang động, di tích tu viện, tranh tường, cũng giống như tượng nhỏ tuổi quý báu, sách vở, tài liệu. đông đảo nhà thám hiểm trường đoản cú châu Âu, châu mỹ và Nhật bạn dạng tỏ ra bỡ ngỡ trước phần đa tác phẩm thẩm mỹ có quý hiếm tìm thấy sinh sống đây.

Các bản thảo với tài liệu search thấy nghỉ ngơi Tân Cương cho biết thêm một nền văn minh trở nên tân tiến cao của bạn Duy Ngô Nhĩ. Văn hóa của tín đồ Duy Ngô Nhĩ vẫn tồn tại sinh sống vùng Trung Á trong hơn 1000 năm kể từ khi họ bóc tách khỏi công ty Đường vào thế kỷ 8, nhưng mà tuột dốc gấp rút sau khi bên Thanh đánh chiếm vùng đất của họ. Trong suốt quá trình lịch sử vẻ vang vùng Trung Á, họ để lại dấu ấn thâm thúy về cả văn hóa và truyền thống trong những dân tộc sinh sống tại đây. Nhằm mục đích ngăn đề phòng sự trỗi dậy của nền văn hóa này, những chính quyền nước Trung Hoa kể từ vương triều nhà Thanh luôn luôn muốn tiêu bỏ những vết ấn của Uyghur. Sự xung chợt sắc tộc, tôn giáo, các trào lưu ly khai đòi biến đổi một bên nước độc lập luôn bị những nhà nước trung quốc trấn áp.

Lịch sử

Thời nhà Hán

Đời Hán Tuyên Đế, vào khoảng thời gian Thần tước năm thứ hai (năm 60 TCN), vua Hung Nô là Nhật Trục vương vãi dẫn đại binh đầu hàng bên Hán, bấy giờ công ty Hán mới chính thức thiết đặt việc đô hộ Tây Vực, cử trưởng quan buổi tối cao thống lĩnh địa hạt Tân Cương. Năm 60 TCN, triều đình phong kiến đơn vị Hán ban đầu thay thế sự kẻ thống trị của chế độ chủ nô Hung Nô làm việc Tây Vực, lựa chọn Ô Lũy (nay là thị xã Luân Đài, Tân Cương) làm trung tâm tùy chỉnh cấu hình Tây Vực đô hộ phủ đại diện thay mặt cho vương triều hành xử hòa bình quốc gia từ hồ nước Balkash mang đến phía đông cao nguyên trung bộ Pamia. Tự đó, sự thông yêu quý của tuyến đường tơ lụa được đảm bảo an toàn.

Những năm quãng đời đầu Đông Hán, khu vực Tân cương xảy ra thực trạng cát cứ, bắc Tân cưng cửng bị tín đồ Hung Nô chiếm phần lại. Tổ chức chính quyền Đông Hán một lần tiếp nữa phải tiến đánh mới hàng phục lại toàn cục Tân Cương. Cảnh Cung là viên quan liêu chấp chưởng quân sự chiến lược của triều đình Đông Hán được phái cho đóng quân ở Bắc Thiên Sơn. Quân Hung Nô quậy phá vùng Xa Sư Hậu quốc, ông nắm thủ thành Kim Mãn (nay là Jimsar) với đẩy lui quân địch.

Sau thời Hán

Triều Tây Tấn bị những sắc dân du mục phương Bắc hủy hoại vào vào đầu thế kỷ thứ IV. Một vài vương quốc thời Ngũ hồ thập lục quốc đã nối tiếp nhau cai trị phần Tây Bắc: chi phí Lương, tiền Tần, Hậu Lương với Tây Lương. Sau khi nước Bắc Lương bị diệt, Thư Cừ Vô Húy cùng Thư Cừ An Chu vẫn tiến về phía tây để muốn phục quốc, chỉ chiếm giữ một trong những phần Tân cương cứng trong một thời gian ngắn. Những nước này đầy đủ cố gắng gia hạn chế độ bảo lãnh với khu vực Tân cương cứng với các mức độ thành công khác nhau. Sau thời điểm Bắc Ngụy thống nhất khu vực miền bắc Trung Hoa, triều đại này kiểm soát và điều hành khu vực đông phái nam Tân cương cứng ngày nay. Các quốc gia phiên bản địa rất có thể kể cho như Sơ Lặc, Vu Điền, Quỷ Tử, Thả Mạt, Cao Xương, im Kỳ, Quy Từ, Thiện Thiện.

Vào ráng kỷ thứ V, Thổ Dục Hồn và Nhu Nhiên bước đầu mở rộng kiểm soát và điều hành vào phía nam và bắc Tân Cương. Đến chũm kỷ thiết bị VI thì fan Đột Quyết đánh chiếm vùng Altay, đánh bại người Nhu Nhiên và ra đời Đế chế Đột Quyết

Thời bên Đường

Sau khi bên Đường thống duy nhất Trung Nguyên, những tiểu quốc nghỉ ngơi Tây Vực và các quốc gia Tây Á cử sứ thần về triều yêu ước nghiêm trị Tây Đột Quyết để khôi phục tuyến đường tơ lụa. Thoạt đầu, nhà Đường lấy quân tiễu trừ lực lượng tây Đột Quyết sống nam Thiên Sơn, vào năm 658, nhà Đường để An Tây Đô hộ lấp tại Quy Từ, xác lập vị trí vững chắc và kiên cố của chính quyền trung ương trên đây.

Xem thêm: Vụ vạn thịnh phát: bộ công ty vạn thịnh phát, vạn thịnh phát là gì

Thời Thịnh Đường, biên thuỳ phía tây xa đến tận Hàm Hải. Để thống trị khu tây bắc rộng béo ấy, triều đình nhà Đường đã tùy chỉnh cấu hình ở trên đây hai trung tâm bao gồm trị quân sự: một là An Tây đô hộ phủ, để ở nước Quy trường đoản cú (nay là thị trấn Khố Xa, Tân Cương), thống trị từ vùng Thiên Sơn đến địa phận phía nam sông Toái Diệp; với một là Bắc Đình đô hộ phủ, đặt tại Đình Châu (nay là thị trấn Jimsar, Tân Cương), thống trị từ bắc Thiên Sơn cho khu đông bộ Hàm Hải. Năm ngôi trường An thứ hai (702 CN), phái nữ hoàng Võ Tắc Thiên mới setup Bắc Đình đô hộ đậy tại Đình Châu để làm chủ vùng giáo khu bắc Thiên Sơn.

Sau khi đơn vị Đường suy vong, vùng Tây Vực lại bóc ra, hình thành nhiều triều đình địa phương như Đế chế Duy Ngô Nhĩ, Tây Liêu... Vào chũm kỷ XVII, một nhánh của fan Mông Cổ là người chuẩn Cát Nhĩ đã sở hữu cứ khu vực. Hãn quốc chuẩn Cát Nhĩ tồn tại từ giữa thế kỷ XVII đến thời điểm giữa thế kỷ XVIII, khi nó bị triều Thanh chinh phục.

Thời nhà Thanh

Người Mãn, vốn là các bộ tộc chào bán du mục ngơi nghỉ miền đông bắc trung hoa ngày nay, bành trướng mãnh liệt đế quốc Thanh mà họ lập ra vào năm 1644, sáp nhập Mông Cổ, Tân Cương, và Tây Tạng. Quân Mãn Châu xâm lăng Dzungaria năm 1759 và kẻ thống trị vùng này tính đến năm 1864. Vào thời kỳ này, tín đồ Uyghur vùng dậy 42 lần phòng lại thống trị của nhà Thanh. Vào cuộc nổi lên năm 1864, người Uyghur thành công xuất sắc trong việc đánh đuổi bộ máy quan lại của nhà Thanh khỏi Đông Turkestan, và thành lập và hoạt động vương quốc Kashgaria độc lập, điện thoại tư vấn là Yettishar (nghĩa là "vương quốc của bảy thành phố"). Bên dưới sự lãnh đạo của A Cổ Bách, non sông này bao hàm Kashgar (Khách Thập), Yarkand (Toa Xa), Hotan (Hòa Điền), Aksu (A tương khắc Tô), Kucha (Khố Xa), Korla (Khố Nhĩ Lặc) với Turfan (Thổ Lỗ Phan)). Vương quốc này được Đế quốc Ottoman thừa nhận năm 1873, Đế quốc Nga năm 1872, và quốc gia Anh năm 1874, tp hà nội đặt trên Kashgar.

Nhà Thanh điều động một lực lượng quân to dưới quyền lãnh đạo của tướng tá Tả Tông Đường để giành lại Đông Turkestan năm 1876. Lo ngại kỹ năng Nga hoàng bành trướng quý phái Đông Turkestan, vương quốc anh ủng hộ quân Thanh bằng cách cung cấp những khoản vay thông qua nhà băng Anh (phần phệ qua Boston Bank, HSBC để tại Hồng Kông). Sau cuộc tấn công này, Đông Turkestan bị thay tên thành "Tân Cương", tức là "cương vực mới", với tái sáp nhập vào đế quốc Mãn Châu ngày 18 mon 11 năm 1884, phát triển thành một tỉnh giấc của Trung Quốc.

Thời cộng hòa

Tới năm 1920, nhà nghĩa dân tộc bản địa của tín đồ Uyghur sẽ trở phải một thách thức đáng kể mang đến nhà Thanh, và tiếp nối là các lãnh chúa quân phiệt china thời kỳ cộng hòa kiểm soát và điều hành Tân Cương. Nhà thơ Abdulhaliq xứ Turpan, sau khoản thời gian sống thời tuổi con trẻ tại các trung tâm tri thức Semey (Semipalatinsk) cùng Jadid tại Uzbekistan, trở về Tân cương cứng với bút danh Uyghur. Ông viết bài thơ yêu thương nước Oyghan, bắt đầu bằng cái "Ey pekir Uyghur, oyghan!" (hỡi những người Uyghur khốn cùng, hãy tỉnh dậy!). Ông bị tướng quân bạn Hán là Thịnh nuốm Tài xử tử trên Turpan tháng 3 năm 1933 do tội có tác dụng dấy lên tư tưởng dân tộc bản địa của tín đồ Uyghur qua những tác phẩm của mình.

Những người đấu tranh cho nền hòa bình của tín đồ Uyghur triển khai vài cuộc nổi lên chống lại sự cai trị hậu Thanh của lãnh chúa quân phiệt Thịnh vậy Tài và Quốc dân đảng. Nhì lần liền, trong số năm 1933 cùng 1944, người Uyghur nổi lên nhưng rất nhiều bị đại bại trong nỗ lực tùy chỉnh cấu hình các tổ quốc độc lập: cùng hòa Đông Turkestan, và cùng hòa Uyghurstan, hoặc là cộng hòa Hồi giáo Đông Turkestan.

Cộng hòa Đông Turkestan tất cả tính nạm tục, buôn bản hội chủ nghĩa với đa nhan sắc tộc, với những người dân sáng lập bao gồm người Kazakh, Uzbek, Hán, Kyrgyz, Nga, tương tự như Uyghur, và được Joseph Stalin ủng hộ.

Năm 1949, sau thời điểm phe Quốc dân đảng tại trung quốc thất trận, những nhà chỉ đạo Đông Turkestan chấp thuận hiệ tượng hợp tuyệt nhất với cộng hòa quần chúng Trung Hoa dưới sự lãnh đạo của Mao Trạch Đông. Tuy nhiên, một vụ tai nạn đáng tiếc máy bay khiến cho đa số ban lãnh đạo Cộng hòa Đông Turkestan tử nạn trên tuyến đường tới Bắc Kinh dàn xếp điều kiện ra đời hợp bang. Vụ rơi máy bay này có lúc bị nghi là âm mưu của Mao Trạch Đông, bởi ngay sau khi vụ tai nạn ngoài ý muốn xảy ra, tướng mạo Vương Chấn nhanh lẹ hành quân vượt sa mạc vào Tân Cương, lũ áp lực lượng thân Quốc dân đảng và những cuộc nổi lên đòi ly khai của tín đồ thiểu số.

Bộ phận lãnh đạo còn lại của cộng hòa Đông Turkestan dưới quyền tướng Saifuddin Azizi nhanh lẹ quy thuận những điều khiếu nại Mao Trạch Đông đặt ra, biến chuyển Tân cương cứng thành khu vực tự trị dân tộc Uyghur Tân Cương, quân team thì sáp nhập vào Quân giải phóng dân chúng Trung Quốc, Saifuddin Azizi thì rứa chức vụ túng bấn thư đảng cộng sản trên đây. Rất nhiều người trung thành với cùng hòa Đông Turkestan, bất mãn với ra quyết định của Saifuddin, đi tị nạn tại Thổ Nhĩ Kỳ và các tổ quốc phương Tây. Tuy vậy nhiều người khác sống lại, tổ chức các vận động chống đối nhằm mục đích tái lập một quốc gia tự do tại Tân Cương. Không bao lâu sau đó, tên thường gọi Đông Turkestan bị xóa sổ khỏi những văn khiếu nại hành chủ yếu của tổ chức chính quyền Trung Quốc.